Onderhoud camper

Deze pagina is tot stand gekomen door kennisuitwisseling van onze (oud) leden, informatie verkregen uit diverse forums, blogs en bezoeken aan websites (in het bijzonder de website www.hobby600.de). Onze vereniging is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden. Wij hebben deze pagina zo zorgvuldig mogelijk samengesteld.

LPG voor huishoudelijk gebruik.

Steeds vaker zien we dat campers worden voorzien van LPG installaties voor huishoudelijk gebruik. Het heeft als voordeel dat het in grote delen van Europa bij pompstations is te verkrijgen. Niet in alle landen is het even makkelijk te krijgen. Met name in Scandinavië is het wel zoeken.  Daarnaast dien je wel het goede verloopnippel bij je te hebben.

Verschillende verloopnippels voor het tanken van LPG in Europa
Verschillende verloopnippels voor het tanken van LPG in Europa

Er is iets vreemds aan de hand met LPG in Nederland.  Het wordt als brandstof voor de auto op veel plaatsen verkocht. Je kunt dit zelf tanken. Maar het is hier officieel verboden om zelf LPG  bij een pompstation te tanken voor huishoudelijk verbruik. Dit mag alleen bij een gashandel. In de meeste West Europese landen is dit wel toegestaan. In de praktijk echter vullen de meeste camperaars dit ook in Nederland bij een pompstation. Zeker met een buitenaansluiting is dit erg makkelijk.

Hieronder volgen nog wat weetjes....

  • LPG in de winter. Als je langdurig naar koude gebieden gaat, doe je er goed aan om de tank voor vertrek te vullen. In de winter veranderd namelijk de samenstelling van LPG. Het aandeel propaan wordt groter ten aanzien van butaan. 
  • Een LPG tank voor de aandrijving van de motor mag niet worden gebruikt voor huishoudelijke apparaten. Er is een uitzondering voor camper boven de 3,5 ton. Hier mag de verwarming op de LPG tank van de motor werken. Maar de koelkast en de kookplaat weer niet.
  • De hogedruk slang tussen de vulopening en de gastank wordt aangeraden om iedere 5 jaar te vervangen. 
  • Voor drukregelaars en gasslangen gelden in Nederland geen wettelijke eisen. Er staat wel een productiedatum op gedrukt. Het advies is om het ventiel als de slangen na vijf tot uiterlijk 10 jaar te vervangen. 


Gordelplicht

Er is nogal wat misverstand over de gordel in de camper. Moet elke zitplaats een gordel hebben en moet elke passagier in de camper een gordel gebruiken. Hoe zit dat nu. Toegegeven, de regelgeving in Nederland ziet er tamelijk ingewikkeld uit op dit gebied, want de vraag of er een gordel in moet zitten is afhankelijk van:

  • de datum van de eerste toelating van de camper (wanneer is het kenteken voor het eerst afgegeven);
  • de vraag of de camper te boek staat als personenauto of als bedrijfsauto,
  • bij toelating als bedrijfsauto de Toegestane Maximum Massa (kleiner of groter dan 3500 kg),
  • het aantal zitplaatsen dat op het kenteken staat en tenslotte
  • de wijze waarop die zitplaatsen in de camper zijn geplaatst.

Regels over gordels

Hieronder een vertaling en meer schematische weergave van alle relevante bepalingen; we willen er wel op wijzen dat die weergave natuurlijk beperkingen kent (anders was die wel in de wet opgenomen). Twijfel je, neem dan altijd jouw toevlucht tot de wettekst of de Rijksdienst voor Wegverkeer RWD.

Om te beginnen is het aantal zitplaatsen zoals dat op het kenteken staat bepalend voor het aantal passagiers dat zich tijdens het rijden in de camper mag bevinden. Staat er "aantal zitplaatsen: 3" op het kenteken, dan mogen er maximaal slechts 3 passagiers mee, ook al heb je 4 zitplaatsen met een gordel! Staat er 0 of n.v.t. op het kenteken, dan moet je dit lezen als "niet geregistreerd". Dan gelden in de eerste plaats het aantal dat de bestuurder (meestal 8 bij een B-rijbewijs) mag meenemen, maar daarnaast het aantal zitplaatsen die voldoen aan de wet- en regelgeving. En dat is soms heel lastig te bepalen. Het dienen in ieder geval deugdelijke zitplaatsen /stoelen te zijn (zie laatste kopje "wettelijke bepalingen" 

Personenauto (RDW Code: M1SA)

Zitplaatsen & Gordels in een camper in rijrichting
Toelating vanaf 1 januari 1990: Alle naar voren gerichte zitplaatsen dienen voorzien te zijn van een gordel als de zitplaats tijdens het rijden wordt gebruikt.
Toelating tussen 1 januari 1971 en 1 januari 1990: Bestuurder heeft gordelplicht en tevens alle andere stoelen "naast" de bestuurdersstoel mits zij grenzen aan een deur.
Toelating ouder dan 1 januari 1971: Geen gordels verplicht
Zitplaatsen & Gordels in een camper tegengesteld op de rijrichting
Toelating na 30 september 2000: Alle in tegengestelde rijrichting geplaatste zitplaatsen dienen voorzien te zijn van een gordel als deze tijdens het rijden worden gebruikt
Toelating voor 30 september 2000: Geen gordels verplicht
Zitplaatsen & Gordels in een camper in lengterichting
Toelating na 31 december 2014: Zitplaatsen in lengterichting mogen niet meer benut worden
Toelating op of voor 31 december 2014: Geen gordels verplicht en zitplaatsen in lengte richting mogen benut worden.

De RDW hanteert 21-07-2012 als datum in plaats van 31 -12-2014. (zijnde de datum waarop een aantal andere artikelen in de Regeling Voertuigen zijn vervallen). Op basis waarvan de RDW meent af te mogen wijken van deze op de Wegenverkeerswet gebaseerde Ministeriële Regeling, die immers uitdrukkelijk spreekt over 31 december 2014 is mij een volkomen raadsel.

Bedrijfsauto < 3500 kg (RDW Code: N1SA)

Zitplaatsen & Gordels in een camper in rijrichting
Toelating na 31 december 1997: De zitplaats van de bestuurder en alle naastgelegen zitplaatsen dienen voorzien te zijn van een gordel. Daarnaast alle naar voren gerichte zitplaatsen indien de afstand tot een directe voorstaande zitplaats meer bedraagt van 1,30m. als deze zitplaats tijdens het rijden wordt gebruikt
Toelating op of voor 31 december 1997: Geen gordels verplicht
Zitplaatsen & Gordels in een camper tegengesteld op de rijrichting
Geen gordels verplicht
Zitplaatsen & Gordels in een camper in lengterichting
Toelating na 31 december 2014: Zitplaatsen in lengterichting mogen niet meer benut worden
Toelating voor of op 31 december 2014: Geen gordels verplicht en zitplaatsen mogen benut worden
(zie aantekening hierboven bij personenauto's voor wat betreft deze datum)

Bedrijfsauto >3500 kg (RDW Code: N1SA)

Zitplaatsen & Gordels in een camper in rijrichting
Toelating na 31 december 1997: De zitplaats van de bestuurder en alle naastgelegen zitplaatsen dienen voorzien te zijn van een gordel. Daarnaast alle naar voren gerichte zitplaatsen indien de afstand tot een directe voorstaande zitplaats meer bedraagt van 1,30m. als deze zitplaats tijdens het rijden wordt gebruikt.
Toelating op of voor 31 december 1997: Geen gordels verplicht
Zitplaatsen & Gordels in een camper tegengesteld op de rijrichting
Geen gordels verplicht
Zitplaatsen & Gordels in een camper in lengterichting
Geen gordels verplicht

Dit schema is op basis van de per 1 juni 2018 geldende wetgeving. We willen er wel een advies aan verbinden: Hoewel het is toegestaan om in campers van vóór 2014 (grofweg) zitplaatsen in de lengterichting tijdens het rijden in gebruik te nemen, zouden wij deze niet willen gebruiken. Bij een noodstop of aanrijding zijn deze passagiers onbeschermd. Tevens is het helemaal af te raden om die zitplaatsen te voorzien van autogordels: deze veroorzaken zelfs meer schade dan geen gordel!

De informatiesite van de politie vat de gordelplicht (let op: niet de toegestane zitplaatsen!) zo samen 

APK-eisen

Bij een kampeerauto is de controle beperkt tot de voorste zitplaatsen en tot de overige zitplaatsen voor zover deze zijn voorzien van gordels. Er wordt gelet op een deugdelijke bevestiging van de gordels en mogen niet zijn beschadigd. Het pluizen van de gordel wordt niet gezien als een beschadiging.
De gordels moeten zijn voorzien van een goed werkende sluiting en een goed werkende blokkering. Oprolmechanismen moeten zodanig functioneren dat de gordel aanligt na het omdoen ervan.

De wettelijke bepalingen:

Onder zitplaats moet ingevolge artikel 1 Regeling voertuigen worden verstaan: een constructie, inclusief bekleding, die al dan niet een integrerend deel vormt van de constructie van het voertuig, die plaats biedt aan een volwassen persoon, met dien verstande dat de zitplaats zowel een afzonderlijke zitplaats kan zijn als een gedeelte van een bank dat plaats biedt aan één persoon en die afhankelijk van de richting als volgt wordt aangeduid:

  1. naar voren gerichte zitplaats: zitplaats die kan worden gebruikt terwijl het voertuig in beweging is en die zodanig naar de voorkant van het voertuig is gericht dat het middenlangsvlak van de zitplaats een hoek van minder dan + 10° of - 10° vormt met het middenlangsvlak van het voertuig;
  2. naar achteren gerichte zitplaats: zitplaats die kan worden gebruikt terwijl het voertuig in beweging is en die zodanig naar de achterkant van het voertuig is gericht dat het middenlangsvlak van de zitplaats een hoek van minder dan + 10° of - 10° vormt met het middenlangsvlak van het voertuig;
  3. zijdelings gerichte zitplaats: zitplaats die, gelet op haar gerichtheid ten opzichte van het middenlangsvlak van het voertuig, niet voldoet aan de onderdelen 1 en 2.

Bron: 2022 Camper Tools. 


Waarschuwing voor alle Hobby 600 met AL-KO chassis.

Op de Duitse www.hobby600.de site kwam ik bovenstaande waarschuwing tegen. Hieronder volgt het artikel, een gewaarschuwd mens telt voor twee. 

De laatste voertuigen van de 1e generatie van de Hobby 600 werden in 1993 en 1994 geleverd op Al-Ko lage frames. Eigenaren van dergelijke voertuigen dienen regelmatig de uitlaat van het uitlaatsysteem te controleren, aangezien een defect snel kan leiden tot een voertuigbrand!

verroeste uitlaat na de brand
verroeste uitlaat na de brand

Bij het lage frame werd de uitlaatpijp van het uitlaatsysteem door een opening in het frame naar de linkerzijde van het voertuig geleid. De uitlaatpijp is achter het frame naar beneden gebogen zodat de uitlaatgassen onder de carrosserie worden uitgeblazen.

De uitlaatpijp wordt door het lage frame geleid
De uitlaatpijp wordt door het lage frame geleid

Het is herhaaldelijk voorgekomen dat de uitlaat op dit punt roest. Resultaat: De hete uitlaatgassen blazen van binnenuit ongehinderd tegen het hout van de carrosseriewand. Dit kan leiden tot ontbranding van het hout, vooral bij lange ritten op de snelweg.

Dat is wat er gebeurde met een Hobby 600 in Bad Mariënberg en opnieuw met een ander lid van de site. Alleen dankzij de aandacht en de brandblusser van een andere verkeersdeelnemer kon erger voorkomen worden. Maar ook hier brandde de houten carrosseriewand op tot aan het achterwiel.

Ik kan elke eigenaar van dergelijke voertuigen alleen maar aanraden om op dit punt regelmatig de uitlaat te controleren en, nog beter, een metalen plaat voor het hout te monteren als hittebescherming.

Uitlaatpijp met hittebeschermingsschild   1
Uitlaatpijp met hittebeschermingsschild 1

Voertuigen met een chassis met een platte bodem worden niet beïnvloed, omdat de uitlaatpijp diep onder de carrosserie wordt geleid.

Ik ken de details van de situatie met de nieuwere modellen met Al-Ko-chassis niet, maar een kijkje onder het voertuig kan ook geen kwaad.

Hieronder de link naar het artikel op www.hobby600.de


Trekhaak Hobby 600 1e en 2e serie

Regelmatig krijgen we de vraag hoe een trekhaak onder de oudere Hobby`s 600 gebouwd kan worden.  We willen een begin te maken door te laten zien hoe de trekhaak er bij één van onze leden is onder gebouwd. Bij het voorjaarstreffen in mei 2022 bekijken we of er ook andere varianten zijn. Deze voegen we dan aan dit artikel toe. Deze trekhaak is door een erkende chassisbouwer aangebracht. 

In deze variant is gebruik gemaakt van een frame, wat door middel van bouten, aan het chassis van de camper is gekoppeld. Dit biedt ook de mogelijkheid om dit frame te gebruiken voor een drager voor bijvoorbeeld een scooter. 

Aanzicht trekhaak, aan de uiteinden van het frame kan een kokerprofiel geschoven worden voor een drager tbv een scooter
Aanzicht trekhaak, aan de uiteinden van het frame kan een kokerprofiel geschoven worden voor een drager tbv een scooter

Op onderstaande foto`s is het frame te zien. Dit is door middel van bouten op meerde plaatsen aan het chassis van de camper vastgezet. Ook zijn er twee trekstangen aan het frame gemonteerd om de krachten beter te kunnen verdelen.  

Het frame loopt vanaf de achterzijde tot en met de achteras.
Het frame loopt vanaf de achterzijde tot en met de achteras.
In het rood de bevestiging dmv bouten aan het chassis, in het blauw de trekstang
In het rood de bevestiging dmv bouten aan het chassis, in het blauw de trekstang
De trekstangen in detail
De trekstangen in detail
De trekhaak zelf is ook dmv bouten vastgezet
De trekhaak zelf is ook dmv bouten vastgezet

De camper in de (winter) stalling 

Onderstaand wat tips voordat je de camper naar de stalling brengt. Niet alle punten hoeven natuurlijk uitgevoerd te worden. Dit is ook afhankelijk van de tijd dat je de camper niet gaat gebruiken. 
1: Zorg er allereerst altijd voor dat je camper verzekerd is. Dit is belangrijk voor het geval er onverhoopt schade ontstaat aan jouw camper in de winterstalling. Check de algemene voorwaarden met je eigen verzekeringspolis en kijk of er hiaten in zitten. 
2: Controleer belangrijke dingen zoals het niveau van de antivriesvloeistof in het koelsysteem op vorstbestendigheid en vul een eventueel tekort aan; controleer het peil van de motorolie en de remvloeistof. Ook hier vul je eventuele tekorten aan. 
3: Zorg ervoor dat de tank van je camper vol is wanneer je hem in de winterstalling zet. Zo voorkom je condensvorming in de tank. De motor zal hierdoor ook makkelijker starten als je de camper weer uit de stalling haalt. Als je dit doet in het najaar of in de winter heb je ook diesel in de tank die bij lage temperaturen niet vlokt. Dit is ook handig als je toch besluit om nog in de winter op vakantie te gaan. Het is belangrijk dat je een stukje met de camper rijdt zodat de leidingen gevuld zijn. Als je de camper aftankt en naar de camperstalling rijdt is dit vaak voldoende.
4: Het is verstandig om je camper een goede schoonmaakbeurt van de binnen- en buitenkant te geven. Als je het vuil laat zitten wanneer je de camper in de winterstalling zet, is de kans groot dat je de camper niet volledig schoon krijgt wanneer je hem weer uit de stalling haalt. Vuil trekt namelijk in en door een schone camper in de stalling te zetten voorkom je dit. Vooral als je de camper voor het eerst in de winterstalling zet is het aan te raden om de camper te behandelen met wax. Een waxlaag beschermt de camper tegen vuil, weersinvloeden en verkleuring. 
5: Tap de boiler af en laat de leidingen leeglopen.
Restanten water kunnen schade veroorzaken als ze bevriezen in de winter. Tap de boiler af door de aftapkraan open te zetten en zorg ervoor dat alle leidingen leeg zijn. Denk er ook aan om alle kranen open te zetten en open te laten in de winterstalling. Je kunt de leidingen eventueel nog even doorblazen zodat er geen "oud water" in de leidingen achter blijft. Dit kan door een fietsband aan de ene kant dicht te maken en de andere kant op de kraan te bevestigen  (let op het ventiel moet in dit stuk band zitten). Door de band op te pompen blaas je de leidingen door. Vergeet niet ook de schoon en vuil watertank te legen.

aftapkraantje van de boiler
aftapkraantje van de boiler

6: Maak je toilet schoon en leeg. Zorg er ook voor dat je de tank goed reinigt. Net zoals bij de boiler geldt dat als de toiletvloeistof bevriest, dit schade kan veroorzaken. Zorg dat je de toiletvloeistof opslaat op een plek waar het niet kan bevriezen. Daarnaast is het verstandig om wanneer je toilettank schoon is alle doppen en losse onderdelen van de tank los te draaien en open te laten. Zo kan de tank goed ventileren en gaat het niet stinken.                                                                                                                           
7: Verzekeringstechnisch is het beter om geen gasflessen in je camper te hebben. Daarnaast wordt het in veel winterstallingen ook niet toegestaan, omdat het extra gevaar oplevert. Haal dus altijd je gasflessen uit de camper.
8: Controleer en verhoog eventueel de bandenspanning tot de spanning voor een volledig beladen camper. Zo voorkom je platte banden. Controleer de spanning weer als je de camper uit de stalling haalt.
9: Verwijder accu's en leg ze aan een druppellader.
Verwijder de boordaccu's en startaccu uit je camper. Bewaar ze op een vochtvrije en vorstvrije plek. Leg accu's die een langere tijd niet gebruikt worden altijd aan een druppellader om ervoor te zorgen dat ze onder spanning blijven staan. Een druppellader zorgt ervoor dat een accu actief blijft door hem pulserend bij te laden. Niet bij alle stallingen is het toegestaan om de startaccu te verwijderen, check dit in de voorwaarden van de stalling.
10: Zet de ramen op ventilatiestand zodat je goed ventileert, dit verkleind de kans op condensvorming. Vocht kan de kussens en gordijnen aantasten. Ventileren is dus erg belangrijk in de periode dat de camper in de camperstalling staat. Zet daarom de deur van de badkamer, koelkast en normale kastjes iets open, zodat er geen muffe geur ontstaat. Daarnaast adviseren wij om geen vochtvreters in je camper te leggen. Vochtvreters trekken ook vocht van buiten de camper aan wat zorgt voor extra vocht in je camper. Als je de camper goed ventileert, is dat voldoende.

Ventilatiestand camperraam
Ventilatiestand camperraam

11: Zet, als je losse kussens in je camper hebt, de kussens rechtop. Zo kunnen ze goed luchten.
12: Zet de camper niet op de rem; door viezigheid en roest kan de rem vast komen te zitten als je de camper op de rem laat staan. Zet de versnelling in de één of in de vrij en gebruik een wielkeg. Plaats de wielkeggen achter de banden om te voorkomen dat de camper gaat rollen in de winterstalling.
13: Vet deurrubbers en de rubbers van je afvaltank in. Dit kun je eenvoudig doen door siliconenspray te gebruiken.
14: Haal de rubbers van de ruit af. Je kunt dit eventueel doen door iets tussen de ruitenwisser en de ruit te plaatsen. Bijvoorbeeld een matje van kurk. Hierdoor voorkom je vervorming van de rubbers.
15: Vergeet als laatste niet om foto's te maken ( met datum vermelding) van de camper voordat je hem in de stalling zet. Mocht er schade ontstaan in de stalling, dan kun je dit duidelijk aantonen.  


De banden onder de camper

Hoe lang gaan de camperbanden mee?                                                                                                                                    Voor u de weg op gaat, is het raadzaam goed stil te staan bij de vraag of de camperbanden nog in orde zijn. Hoe lang camper precies meegaan is moeilijk aan te geven. Zes tot tien jaar is een veel gehanteerde norm. Dit ligt natuurlijk ook aan het aantal gereden kilometers. Als de camper veel kilometers maakt is de profieldiepte de graadmeter Het profiel mag niet minder zijn dan 1,6 mm, maar aanbevolen wordt 2 a 3 mm. Dit is al heel weinig. Als de profieldiepte onvoldoende is loopt je een grotere kans op aquaplaning, doorslippen bij optrekken en afremmen. Meestal is niet de profieldiepte die bepaald dat de band vervangen dient te worden maar de leeftijd van de band. In het algemeen slijten camperbanden niet, maar raken ze verouderd. Ook wanneer je de camper niet vaak gebruikt, slijten de banden door het zware gewicht dat ze dragen.

Een goede richtlijn is om na 5 à 6 jaar de banden jaarlijks te controleren door een expert, want de veroudering of slijtage aan de band is soms niet te zien met het blote oog. Vergeet hierbij ook zeker niet het reservewiel te controleren. Na 10 jaar wordt het sterk aangeraden om alle banden te vervangen.

Waar kun je zelf op letten bij het controleren van de banden?

  1. Controleer of er scheurtjes in de banden zitten. Dit kan een indicatie zijn dat je banden zijn uitgedroogd. De uitdroging kan bijvoorbeeld ontstaan door langdurige blootstelling aan zonlicht. Haal ook kleine steentjes en andere dingen die schade brengen uit het profiel. Heb je een camper met dubbellucht controleer ook of er steentjes tussen de banden zitten en verwijder deze.
  2. Het juiste moment om de banden te vervangen is ook afhankelijk van hoe vaak je met de camper op pad bent, je rijstijl en hoe lang de banden al onder de camper zitten.
  3. Op de zijkant van de band kun je zien hoe oud de band is. Op de band staat namelijk de  DOT-code. Op onderstaande foto staat: DOT 2XW1 TA H 2317. De eerste tekens zijn fabriekscodes.  Het laatste getal geeft aan dat de band is gemaakt in week 23 in het jaar 2017.
DOT code op de zijkant van de band
DOT code op de zijkant van de band

Het is verstandig om zelf regelmatig de bandenspanning te controleren.  Bij een te lage bandenspanning zakt de band door en wordt hij tijdens het rijden voortdurend vervormd. Hij wordt daardoor ook erg warm en het loopvlak slijt sneller. Dit vergroot de kans op een klapband en de camper verbruikt meer brandstof. Een te hoge bandenspanning  zorgt ervoor  dat het loopvlak van de band bolt. Hierdoor komt alleen het middelste gedeelte in contact met de weg. Het levert minder rijcomfort en de remweg wordt langer. Daarnaast verkort een verkeerde spanning de levensduur van de banden. Vergeet bij het controleren van de bandenspanning de reserveband niet. Op de band staat de PSI waarde. Dit is de maximale bandspanning. Op onderstaande foto zie je dat dit 65 psi is. Dit is 4,48 bar. Bij de meeste pompstations staan beide waardes aangegeven. 

bandespanning staat na de maat van de band (65 psi)
bandespanning staat na de maat van de band (65 psi)

Bladveren Hobby 600 vervangen (door Eric Mientjes)

Sinds de aankoop van onze Hobby 600 uit 1991 vond ik dat de wagen aan de achterzijde wat doorzakte. De bladveren hingen door en zagen er roestig uit. Ook de stalen banden die de veren bij elkaar houden vertrouwde ik niet erg. Hier gingen we dus wat aan doen.

Er waren twee mogelijkheden namelijk:

  • Nieuwe bladveren plaatsen eventueel verzwaard
  • Hulpluchtvering plaatsen

Ik heb gekozen voor nieuwe verzwaarde bladveren. Om toch het verhaal compleet te krijgen, heb ik voor het plaatsen van hulpluchtvering gebruik gemaakt van de Blog van Gerard Esselink namelijk Https://hobby600.wordpress.com.

Nieuwe bladveren:                                                                                                                                                                    
Uit navraag kwam ik bij een leverancier van bladveren namelijk: VDL Weweler Parts uit Apeldoorn.  De bestaande sets bladveren bestond uit een pakket van vier stuks bladen (zie foto).

de oude bladveren
de oude bladveren

Ik heb gekozen voor een iets zwaardere uitvoering van 5 bladveren (FIAT DUCATO AV 3/2). De kosten voor twee stuks bladveren (inclusief rubbers en stroppen) bedroeg € 720,- incl. btw.

Nadat ik de bladveren had opgehaald in Apeldoorn en gecontroleerd had of ze gelijk waren aan de bestaande veren, heb ik de camper op blokken geplaatst en de wielen verwijderd. Hierna heb ik de locatie van de huidige vering op de wagen afgetekend. Nadat ik de remleiding had losgekoppeld ben ik begonnen met de as te demonteren. Dit ging vrij eenvoudig door de stroppen los te maken. De bouten waren niet vastgeroest en gingen makkelijk los. 

de remleiding op de as en de rode stroppen
de remleiding op de as en de rode stroppen

Let op! Laat de achteras gelijkmatig zaken. Ik heb dit gedaan door de as eerst met twee garagekrikken te ondersteunen en deze gelijkmatig te laten zakken. Daarna heb ik de bladveren gedemonteerd. Ook deze bouten waren snel los. Ik had ze van tevoren wel ingespoten met kruipolie.

de oude bevestiging paste precies
de oude bevestiging paste precies

Daarna heb ik de nieuwe veren gemonteerd. Dit ging erg gemakkelijk. Ik kon de oude boorgaten gebruiken, de veerpakketten waren exact dezelfde afmeting. Nadat de pakketten bevestigd waren is de as weer gemonteerd en de remleiding weer aangebracht.

Nadat de klus gereed was heb ik de remmen en de remleiding laten afstellen / controleren door de garage. Ook heb ik de lampen opnieuw laten afstellen aangezien de wagen niet meer aan de achterzijde doorhing. De wagen hangt niet meer op zijn "kont" en de wegligging is verbeterd.

Hulpluchtvering plaatsen:

Bij deze variant heeft Gerard Esselink gebruik gemaakt van een set die bij Oluve besteld was. De set bestaat uit twee balgen, beugels, montagemateriaal, luchtleidingen en twee luchtventielen. Daarnaast dient een controle paneel aangeschaft te worden. Om de lucht in de balgen op peil te houden kan een compressor ingebouwd worden. Deze houd de lucht in de balgen op peil. Gerard heeft ervoor gekozen om deze compressor achterwege te laten en de lucht met een losse compressor op peil te houden (net als de banden).

de samengestelde luchtbalg
de samengestelde luchtbalg

Begonnen wordt met het opkrikken van de wagen en het verwijderen van het achterwiel. Daarna worden de aanslagrubbers verwijderd. Ook de aanslagstrip op de achteras wordt verwijderd.

oude aanslagrubbers verwijderen
oude aanslagrubbers verwijderen

Volgens de bijgeleverde handleiding moeten dan de bijgeleverde M12 blindklink moeren geplaatst worden, daar waar de aanslagrubbers in de balk zaten. Dit lukt niet zomaar, de gaten zijn te klein of de moeren te groot. Het gat opboren lukt niet. Gerard heeft door middel van een potkrikje de moeren in het gat gedrukt. Dit ging goed.

Met behulp van een potkrikje worden de blindklinkmoeren geplaatst.
Met behulp van een potkrikje worden de blindklinkmoeren geplaatst.

Na het vastzetten van de blindklink moeren kan de bovenplaat gemonteerd worden. Hierop wordt de hulpvering gemonteerd. Voor het plaatsen van de beugels op de as is het noodzakelijk om de beugels van de remleiding te verplaatsen, hierna kan de balg geplaatst worden. 

de geplaatste luchtbalg
de geplaatste luchtbalg

De volgende stap is monteren van de leidingen en eventueel de compressor. Daarna kan het controle paneel in de cabine gemonteerd worden en aangesloten op de leidingen van de luchtvering.  

Ook hier geldt dat het verstandig is, aangezien de remleidingen zijn verlegd om de remmen te laten controleren in de garage.